Rożniecki Józef Bolesław (1890–1944), żołnierz Legionów Polskich i oficer WP, wojewoda lwowski i lubelski. Ur. 3 VI w Kijowie w rodzinie ziemiańskiej, był synem Leona i Anny ze Skoczylasów.
Maturę zdał R. w gimnazjum w Złoczowie. W l. 1912–14 studiował w Szkole Politechnicznej we Lwowie. W czasie studiów wstąpił do Związku Strzeleckiego, ukończył szkołę podoficerską w XX Drużynie Strzeleckiej we Lwowie. W dn. 3 VIII 1914 wraz ze swoją drużyną wstąpił do Legionu Wschodniego, a po jego rozwiązaniu przeszedł do 3 pp Legionów i jako dowódca plutonu przebywał wraz z II Brygadą na froncie w Karpatach Wschodnich. Przeszedł cały szlak bojowy 3 pp Legionów w Karpatach. W lutym 1915 został wysłany na leczenie do Jabłonkowa. Przydzielony do kadry I Brygady Legionów Polskich, został wysłany 28 VII 1915 na front z 6 pp Legionów. Dn. 11 XI t. r. został mianowany chorążym, a 1 VII 1916 podporucznikiem. Walczył na froncie wołyńskim, odbywając kurs szturmowy w dyw. bawarskiej. Odniósł kontuzję w czasie walk nad Styrem i wiosną 1916 został przydzielony do kompanii technicznej Komendy Legionów. W czasie kryzysu przysięgowego w lipcu 1917 odmówił złożenia przysięgi i w tym samym miesiącu został wcielony do armii austriackiej do 80 pp. W październiku t. r. zapisał się na Wydz. Filozoficzny UJ. Zwolniony z wojska (być może opuścił je samowolnie), od 1 VI 1918 działał w Polskiej Organizacji Wojskowej w Kijowie. Dn. 2 XI t. r. znalazł się znowu w Krakowie, gdzie wstąpił do 4 pp WP, obejmując funkcję adiutanta; dn. 5 XII został przeniesiony do Dowództwa Okręgu Generalnego (DOG) Kielce jako szef oddziału personalnego. Odbył I kurs adiutantów Sztabu Generalnego w Warszawie. Studiował z przerwami nauki matematyczno-fizyczne na UJ (do r. 1920). Dn. 22 V 1919 otrzymał przydział do 7 Dyw. Piechoty na stanowisko pierwszego adiutanta sztabu i zastępcy szefa sztabu Dywizji. Od 25 X 1919 był szefem Oddziału III w Dowództwie Frontu Śląskiego. Dn. 1 XII 1919 awansował na kapitana, 9 I 1920 został szefem Oddziału I i zastępcą szefa sztabu DOG Pomorze. Od 15 VI t. r. służył w Oddziale IV Dowództwa Frontu Ukraińskiego, 7 IX został skierowany do Dowództwa Grupy Południowej, gdzie objął funkcję szefa Oddziału IV.
Od 1 I 1921 był R. słuchaczem Szkoły Sztabu Generalnego, po ukończeniu której pracował od 19 I 1922 jako referent w Inspektoracie Armii we Lwowie. Przypuszczalnie jednocześnie studiował prawo na Uniw. Lwow., gdyż 31 V 1924 otrzymał tam doktorat praw. W r. 1924 został dowódcą batalionu 40 pp, a od 31 V 1926 szefem oddziału wyszkolenia DOG V.
Przydzielony następnie do Min. Spraw Wewnętrznych objął R. 10 XII 1928 obowiązki naczelnika Wydz. Bezpieczeństwa w Urzędzie Wojewódzkim w Warszawie, w V stopniu służbowym. Dn. 30 VII 1929 został przeniesiony do Urzędu Wojewódzkiego w Łodzi «z powierzeniem funkcji» wicewojewody łódzkiego. W połowie r. 1931 miał R. stanowisko naczelnika wydziału w V stopniu służbowym i wicewojewody łódzkiego. Dn. 22 VII t. r. otrzymał nominację na wojewodę lwowskiego, 31 VII objął urzędowanie. Szczególnie ważna była jego działalność w zakresie kształtowania i umocnienia struktury organizacyjnej administracji państwowej w woj. lwowskim, a także w sprawach gospodarczych, zwłaszcza rolnictwa i leśnictwa (m. in. powołał Wojewódzki Komitet do Spraw Finansowo-Rolnych i jego organ wykonawczy Biuro Wojewódzkie dla Spraw Finansowo-Rolnych). Dn. 30 I 1933 Rada Ministrów zwolniła R-ego ze stanowiska wojewody lwowskiego i mianowała go równocześnie wojewodą lubelskim. R. otaczał opieką przede wszystkim sprawy rolnictwa i dla usprawnienia zarządzania nim zmienił 30 XII 1933 statut organizacyjny lubelskiego Urzędu Wojewódzkiego i zakres jego czynności, tworząc nowy wydział rolnictwa i reform rolnych. Był też inicjatorem założenia w r. 1934 Lubelskiego Związku Pracy Kulturalnej. W dn. 7 IX 1937 uchwałą Rady Ministrów został R. przeniesiony «w stan nieczynny». Zamieszkał wówczas w Warszawie. Przed wybuchem wojny 1939 r. został zmobilizowany. Przebywał w Warszawie w czasie jej oblężenia. Dn. 20 IX wszedł w skład Komitetu Obywatelskiego m. st. Warszawy, a 28 IX był jednym z sygnatariuszy odezwy Komitetu do ludności w związku z kapitulacją stolicy. W latach okupacji niemieckiej był członkiem Związku Walki Zbrojnej – Armii Krajowej. Zmarł na początku powstania warszawskiego, 2 VIII 1944, ranny podczas przejścia z Ochoty do Śródmieścia Warszawy. Po wojnie, szczątki jego zostały ekshumowane i pochowane na cmentarzu komunalnym na Powązkach.
W małżeństwie (od r. 1924) ze Stanisławą Bugno (1900–1987) miał R. dwie córki: Danutę (ur. 1926), Rożniecką-Rościszewską, lekarza neurologa, profesora Śląskiej Akademii Medycznej, i Ewę (1928–1977), poetkę, pracowniczkę redakcji pisma „Poezja”.
Lista starszeństwa oficerów Legionów Polskich, W. 1917; Lista starszeństwa oficerów zawodowych, W. 1922; Rocznik Oficerski, W. 1923, 1924, 1928; – Bartoszewski W., 1859 dni Warszawy, Wyd. 2, Kr. 1984 s. 67; Głowacki L., Obrona Warszawy i Modlina na tle kampanii wrześniowej, W. 1985; Ihnatowicz, Vademecum, II 144–5 (błędnie: Jerzy Rożniecki); – Cywilna obrona Warszawy we wrześniu 1939 r., W. 1964; Dziennik Urzędowy Min. Spraw Wewnętrznych, W. 1929 nr 1 s. 101, nr 14 s. 10; Obrona Warszawy w r. 1939 r. Wybór dokumentów wojskowych, Oprac. M. Cieplewicz, W. 1968; – „Czas” 1931 nr 153–4, 157–8, 162, 164, 173; „Gaz. Admin. i Policji Państw.” R. 10: 1928 nr 12 s. 1100; „Lub. Dzien. Woj.” 1933 nr 5, 7–10, 12, 15–16, 19, 25, 28, 29, 1934 nr 1, 3–6, 8–10, 15, 17, 19–20, 24–25, 27, 29, 1935 nr 3, 5, 7, 11, 13, 16–17, 20, 27, 1936 nr 2, 4, 6, 12–13, 16, 18, 1937 nr 1–3, 5, 8, 10–11, 14, 16, 18; „Lwow. Dzien. Woj.” 1931 nr 15, 17, 19–24, 1932 nr 1, 3, 5–11, 13, 14, 16–17, 20, 22; „Łódz. Dzien. Woj.” 1929 nr 19–23, 1930 nr 2–8, 10–12, 15–17, 19–22, 24, 27, 1931 nr 1, 7–12, 17; – AAN: PRM, Protokóły Posiedzeń t. 57 k. 376, t. 66 k. 213v, t. 86 k. 71v.; Arch. UJ: S II 516, WF II 369, 370, 373a, 374a, 376; CAW: sygn. 6168 (Akta osobowe), sygn. 8805 (Karta personalna); – Informacje córki Danuty Rożnieckiej-Rościszewskiej z Zabrza.
Andrzej Piber